yellow shape
Belangenbehartiging & Beleidsbeïnvloeding

10 actiepunten voor een eerlijke en duurzame wereld

Lees onze lobby input voor de nieuwe Minister BuHaOs - update 5 april
17 februari 2022

Samen Werkt. Of het nu gaat om klimaatrechtvaardigheid, eerlijke handel, veilige migratie of respect voor mensenrechten, wij vinden dat niemand uitgesloten mag worden. Daarom werken we samen, op gelijkwaardige basis met internationale partners, maatschappelijke organisaties en met steun van een brede achterban.

Als rijk land heeft Nederland de verantwoordelijkheid om een bijdrage te leveren aan het realiseren van duurzame ontwikkeling wereldwijd voor huidige en toekomstige generaties. Structurele ontwikkelingssamenwerking is iets van de lange adem, zeker in een fragiele context. Continuïteit van beleid op het gebied van ontwikkelingssamenwerking is essentieel. De afgelopen jaren zijn ontwikkelingen in gang gezet door maatschappelijke organisaties en ontwikkelingsorganisaties die voortzetting verdienen, zoals onder andere de inzet op jongeren, vrouwen en meisjes en digitalisering.

10 actiepunten voor een eerlijke en duurzame wereld

  1. Beleidscoherentie voor ontwikkeling  
  2. Klimaat 
  3. Maatschappelijk middenveld 
  4. IMVO
  5. ODA 
  6. Handel 
  7. Gendergelijkheid 
  8. Afrika-strategie 
  9. Global Health
  10. DRA/humanitaire hulp

1.

Beleidscoherentie voor ontwikkeling

Door oneerlijke handel, fossiele subsidies en belastingontwijking worden inspanningen van de linkerhand met de rechterhand ongedaan gemaakt. Laat daarom de duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s) richtinggevend zijn voor het gehele overheidsbeleid – niet alleen voor ontwikkelingssamenwerking. Rijksbrede beleidscoherentie voor duurzame ontwikkeling wereldwijd komt de geloofwaardigheid van Nederland, als handelsland en pleitbezorger van mensenrechten, alleen maar ten goede. 

  • Realisering van de SDG’s in 2030 is een overkoepelende doelstelling van het hele kabinet. Zorg dat nieuw Nederlands beleid een positieve impact heeft op duurzame ontwikkelingen wereldwijd. De SDG-toets kan hierbij ondersteunen evenals ambitieuze nationale IMVO-wetgeving.  

2.

Klimaat rechtvaardigheid 

De klimaatverandering is een mondiaal probleem dat vraagt om stevige internationale samenwerking. Nederland zet zich daarom in voor een minimale reductie van broeikasgasemissies van 60% in 2030 en een ambitieus pakket aan klimaatinvesteringen. Nederland betaalt zijn ‘faire share’ en zorgt dat lage en middeninkomenslanden niet worden benadeeld in hun duurzame ontwikkeling.  

  • Verhoog de klimaatfinanciering en maak deze conform de internationale afspraken additioneel aan ontwikkelingssamenwerking. Zorg dat de besteding ten goede komt aan de landen die het meest geraakt worden door de klimaatveranderingen. Betrek lokale maatschappelijke organisaties bij de besteding van middelen.  

3.

Maatschappelijk middenveld 

Het Nederlandse beleid voor de versterking van het maatschappelijk middenveld is innovatief en vooruitstrevend. En het krijgt ook internationaal erkenning daarvoor. Behoud de specialistische waardevolle rol als pleitbezorger en waakhond! De druk op vakbonden, mensenrechtenverdedigers en andere maatschappelijke organisaties neemt wereldwijd sterk toe. 70 procent van de maatschappelijke organisaties wereldwijd heeft te maken met repressie. Steun hen bij het opkomen voor mensenrechten en duurzame ontwikkeling. 

  • Intensiveer de Nederlandse inzet op de versterking van deze ruimte via de structurele verhoging van het OS-budget, bijvoorbeeld door uitbreiding van het Civic Space Fund, en door meer zeggenschap te geven aan internationale partners.  

4.

Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (IMVO)

In het coalitieakkoord is afgesproken dat Nederland nationale IMVO-wetgeving invoert. Dit is een doorbraak en een potentieel belangrijke stap voorwaarts in het tegengaan van uitbuiting, milieuschade en mensenrechtenschendingen in productieketens van bedrijven. Het is nu zaak dat de wet niet te lang op zich laat wachten en zo wordt ontworpen dat hij effectief is.  

  • Maak robuuste due diligence wetgeving waarbij de zorgplicht voor bedrijven – niet alleen voor multinationals en grote bedrijven maar ook voor het MKB – geldt voor de hele productieketen. De wet moet  toegang tot justitie en genoegdoening voor (mogelijke) slachtoffers van mensenrechtenschendingen door bedrijven mogelijk maken, zowel op nationaal als op Europees niveau. Zorg dat de wet niet later dan in 2023 wordt ingediend.    

5.

ODA – financiering voor Ontwikkelingssamenwerking 

Internationaal is afgesproken dat landen minimaal 0,7% van het Bruto Nationaal Inkomen investeren in ontwikkelingssamenwerking. Dat is hard nodig om de Sustainable Development Goals (SDG’s) van de Verenigde Naties in 2030 te behalen. Ook Nederland moet zich aan deze belofte houden en zo snel mogelijk het ODA-budget verhogen in de richting van 0,7 BNI.  

  • Gebruik het budget van ontwikkelingssamenwerking onder meer voor de structurele aanpak van de grondoorzaken van conflicten, gedwongen migratie, klimaatverandering, gezondheid en voedselonzekerheid. 
  • De extra middelen die dit kabinet heeft uitgetrokken voor ontwikkelingssamenwerking gaan met maximaal €220 miljoen per jaar voor de eerstejaarsopvang van asielzoekers ingezet worden. Dit zou een absoluut maximum moeten zijn. Indien de eerstejaarsopvang van asielzoekers meer kost, dan zou de dekking daarvoor bij de ministeries van Justitie en Veiligheid en Financiën gezocht moeten worden.   
  • Als het kabinet financiële meevallers heeft, dient een gedeelte hiervan ook ten goede te komen aan verhoging van het ODA-budget ten gunste van afspraken in het kader van de SDG’s met de VN. 

6.

Handel

Nederland is verantwoordelijk voor 3,2% van de wereldhandel. Vanuit het ‘do no harm’-principe mag deze handel niet ten koste te gaan van mens en natuur, voor de huidige én toekomstige generaties, hier én elders. Eerlijke en duurzame handel is de basis voor constructieve lange termijn relaties en duurzame ontwikkeling.  Alle handels- en exportinstrumentaria moeten dan ook geheel in lijn liggen met het klimaatdoel van maximaal 1.5 graad temperatuurstijging uit de VN Klimaatakkoorden van Parijs en Glasgow. 

  • Het kabinet maakt werk van de sterk toenemende mondiale ongelijkheid waaronder vermogensongelijkheid. Lage en middeninkomenslanden lopen jaarlijks miljarden euro’s mis door belastingontwijking. Belastingontwijking moet nu echt worden aangepakt. 
  • Voornemens om de hoge standaarden voor eerlijke productie, mensenrechten, voedselveiligheid, duurzame groei en klimaat ook bindend te maken als wezenlijk onderdeel van het Nederlandse en Europese handelsbeleid. 

7.

Gendergelijkheid

Gendergelijkheid en rechten van vrouwen en meisjes is een dwarsdoorsnijdend doel in het huidige beleid voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (BHOS). Dit doel wordt in alle onderdelen van het beleid toegepast en doorgevoerd, oftewel gemainstreamed. Handhaven van deze doelstelling is van groot belang aangezien genderongelijkheid een structurele oorzaak is van armoede. 

  • Blijf gendergelijkheid en vrouwenrechten mainstreamen, en zet daarbij in op het vergroten van deelname van vrouwen aan politieke besluitvorming en op de rol van vrouwen en meisjes bij conflictpreventie, vredesprocessen en bescherming in conflict. Intensiveer de inspanningen voor gendergelijkheid met meer capaciteit en middelen. Werk gendertransformatief, oftewel pak de structurele oorzaken van genderongelijkheid aan. 

8.

Afrika-strategie  

Een Nederlandse Afrika-strategie maakt werk van de bestrijding van armoede, ongelijkheid en klimaatverandering, bevordert eerlijke handel, mensenrechten en vrouwenrechten en biedt perspectief aan jongeren op het jongste continent ter wereld.  Consulteer maatschappelijke organisaties en Afrikaanse CSO’s op een betekenisvolle wijze ten behoeve van de vaststelling van de Afrika-strategie. 

  • Investeer in de transformatie naar een eerlijk en duurzaam voedselsysteem en neem de belangen van kleinschalige boeren in acht. Erken het belang van een vitaal maatschappelijk middenveld als aanjager van de Duurzame Doelen. Stel je op als een gelijkwaardige partner, houd Afrikaanse belangen voor ogen, versterk en stimuleer het Afrikaanse MKB en de enabling environment met aandacht voor de belangen van jongeren: Afrika is geen wingewest!   

9.

Global Health strategie  

De coronapandemie heeft behalve tot oversterfte en grote druk op de gezondheidszorg in tal van landen ook geleid tot tal van sociaaleconomische neveneffecten, waaronder een forse toename van honger, werkeloosheid en verslechtering van het onderwijs in veel ontwikkelingslanden. Vaccins zijn zeer ongelijk verdeeld. Dit is onwenselijk en gevaarlijk. Zolang de bevolking van lage en middeninkomenslanden blootgesteld blijft aan varianten van COVID-19, zal het virus blijven terugkeren met alle negatieve gevolgen van dien.  

  • Nederland moet zich blijven inzetten om de ‘fair share’ te respecteren die is vastgesteld voor de bijdrage aan COVAX.  Ook zou de inzet moeten zijn dat Nederland het speerpunt seksuele reproductieve gezondheid en rechten (SRGR) continueert en incorporeert in holistische strategieën in de focuslanden om zwakke gezondheidssystemen te versterken.  

10.

Humanitaire noodhulp

Het toenemende aantal rampen en gewapende conflicten in de wereld, maakt het noodzakelijk om deze uitdagingen het hoofd te bieden en noodhulp te bieden daar waar het nodig is. In het coalitieakkoord is afgesproken dat een deel van het Ontwikkelingsbudget beschikbaar blijft voor noodhulp, waaronder via nationale partners zoals de Dutch Relief Alliance. Vanwege de jaarlijks stijgende humanitaire noden zou het structurele noodhulpbudget verhoogd moeten worden.  

  • Nederland zou in het licht van de wereldwijd onder druk staande humanitaire principes, de gebrekkige humanitaire toegang tot tal van crisisgebieden en de uitholling van het humanitair oorlogsrecht in conflictgebieden in EU en VN verband de kar moeten trekken op het gebied van humanitaire diplomatie.