Op 12 april 2018 werd het eindresultaat, het rapport ‘Adapt, Counteract or Transform. The future of Dutch development cooperation’, officieel overhandigd aan Christiaan Rebergen (Directeur-Generaal Internationale Samenwerking bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken) tijdens de Algemene Ledenvergadering van Partos.
Perspectivity organiseerde en begeleidde Partos het traject van de toekomstverkenning. Het traject is gebaseerd op een transformatief scenarioplanningsproces, waarin scenario’s niet alleen gebruikt worden om de toekomst te begrijpen en ons hierop aan te passen, maar ook om die te veranderen en uit te dagen. Het biedt een manier om onszelf en de relaties met elkaar te veranderen en daarmee ook het systeem waar we deel van uit maken te veranderen. In vier opeenvolgende workshops met een grote groep verkenners uit de sector zijn de vier scenario’s en ‘A future We Want’ uitgewerkt.
Vier plausibele scenario’s
Na de verkenning van relevante trends, identificeerde de groep twee grote onzekerheden die cruciaal zijn voor de toekomst van de Nederlandse ontwikkelingssamenwerking: macht & bestuur en sociaaleconomische ontwikkeling.
- Zal de macht voornamelijk in handen blijven van een beperkt aantal grote landen, instellingen, bedrijven en iNGOs (top-down)? Of wordt traditionele macht uitgedaagd door nieuwe actoren en verdeeld onder vele verschillende spelers over de hele wereld (bottom-up)?
- Of zal de wereld overwegend marktgestuurd blijven, met financiële groei (bnp) als de belangrijkste indicator van succes? Of schakelen we over naar een inclusieve en regeneratieve economie, die rekening houdt met de behoeften van mensen alsook met sociale en planetaire grenzen?
Van scenario’s tot handelingsperspectief: aanpassen of bestrijden?
Deze twee grote onzekerheden leverden vier verschillende scenario’s op. Vier manieren waarop de toekomst zich kan ontwikkelen. Elk scenario biedt verschillende dynamieken, uitdagingen en kansen waarop partijen in de (Nederlandse) ontwikkelingssamenwerking zich moeten voorbereiden en aanpassen.
Voor elk scenario hebben we de implicaties en reactiemogelijkheden uitgewerkt. Twee strategieën zijn telkens overwogen:
- Pas je aan de tijdsgeest en de machtsstructuren aan zoals beschreven in het scenario, werkend van binnen uit aan ‘een betere wereld’.
- Bestrijd de machtsstructuren die ontwikkeling en ontwikkelingssamenwerking kunnen belemmeren.
Het eindrapport biedt antwoordopties voor verschillende type organisaties in elk van de vier scenario’s; van klassieke humanitaire hulporganisaties tot dienstverleners en van actiegroepen tot sociale ondernemingen.
Transformeren naar ‘A future we want’
Op basis van de vier scenario’s is ‘A future we want’ gevisualiseerd. Een regeneratieve samenleving met zorg voor sociale behoeften en respect voor de draagkracht van de planeet. Een wereld waarin multilaterale instellingen, waaronder de VN, wereldwijde coördinatie en versnelde implementatie van nog ambitieuzere SDGs bevorderen. Waarin grote en kleine spelers hun krachten bundelen om ongelijkheid en klimaatverandering tegen te gaan. Waarin diverse multi-stakeholder coalities samenwerken om een regeneratieve en eerlijke economie te creëren.
‘A future we want’ realiseren vraagt om transformatieve actie uitgaande van een viervoudige mind shift:
- Van een gefragmenteerde benadering op basis van eigenbelang naar een inclusieve benadering met respect voor en erkenning van onderlinge verbondenheid en standpunten van anderen;
- Van ‘wij’ in de hoofdrol naar ‘hen die het betreft’ in de hoofdrol‘;
- Van focus op schaarste naar focus op overvloed;
- Van geld als belangrijkste driver voor ontwikkeling naar verbindend vermogen om zo aanvullende competenties, vaardigheden, tijd en creativiteit aan te boren.
Het eindrapport bevat verschillende strategieën, rollen, uitvoeringsmodaliteiten, financieringsmodellen en competenties die nodig zijn om ‘A Future We Want’ te realiseren.
‘A future we want’ gevisualiseerd. Een regeneratieve samenleving met zorg voor sociale behoeften en respect voor de draagkracht van de planeet.
Over het proces en de spelers
De toekomstverkenning was een interactief en co-creatief proces. In november 2017 is er informatie verzameld van 100+ anonieme professionals in de Nederlandse ontwikkelingssamenwerking, die een ervaring hebben gedeeld als voorbode op de toekomst. Ze deelden hun verhaal via Sprockler, een online op verhalen gebaseerde onderzoeksmethode. Op basis hiervan zijn relevante trends en onzekerheden gedestilleerd en opgetekend in de ‘Story of Stories’. Vervolgens hebben ongeveer 35 stakeholders uit een breed scala aan Nederlandse ontwikkelingsorganisaties deelgenomen aan vier opeenvolgende scenario workshops:
- In kaart brengen van belangrijke trends en onzekerheden om inzicht te krijgen in de krachten die de toekomst bepalen (december 2017);
- Schetsen van plausibele scenario’s voor 2025 (11 januari 2018);
- Identificatie van implicaties en opties voor Nederlandse ontwikkelingssamenwerking in elk van deze scenario’s (1 februari 2018);
- Op weg naar ‘A future we want’ door het formuleren van de basis voor transformatieve actie (8 maart 2018).
Het hele proces werd geleid door een kernteam, dat het proces ontwierp, faciliteerde en de tussentijdse resultaten analyseerde en optekende in het eindrapport.
Adapt, Counteract or Transform
Het eindresultaat ‘Adapt, Counteract or Transform (ACT). The future of Dutch development cooperation’ werd op 12 april officieel overhandigd aan Christiaan Rebergen (Directeur-Generaal Internationale Samenwerking bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken) tijdens de Algemene Ledenvergadering van Partos. Lees het eindresultaat hier:
