door: Gerjan Agterhof
Zo, dat was het dan! De dag waarop Nederland aan de VN presenteerde hoe ons land er voor staat op het gebied van de SDGs. Deze maandag begon met speeches van onder meer de secretaris-generaal van de VN, António Guterres, en Jeffrey Sachs, professor aan de Columbia University en adviseur voor de VN over de SDGs. Stevige speeches. Volgens beide is er nog veel werk te verzetten om in 2030 de SDGs te behalen.
Guterres benadrukte de reikwijdte van de SDGs. Hij vroeg aandacht voor de situatie van migranten wereldwijd. Veilige migratieroutes zijn immers ook opgenomen in de SDGs (o.m. SDG 10.7): ‘Human rights are also the rights of people on the move’.
‘A shortage of honesty’
Daarna sprak Jeffrey Sachs de stampvolle zaal toe. Hij nam geen blad voor de mond en bedrukte dat het behalen van de SDGs mogelijk is, maar dat daarvoor enorme barrières moeten worden geslecht. Sachs pleitte onder meer voor stevige implementatie-strategieën, iets waar het Nederlandse maatschappelijk middenveld ook regelmatig aandacht voor vraagt. Ook wees hij op de grote invloed van de fossiele industrie, die grote belangen heeft om de overgang naar hernieuwbare energie te vertragen. En op oneerlijke belastingsystemen die het mogelijk maken voor grote bedrijven om belasting te ontduiken (o.m. ten koste van ontwikkelingslanden.) ‘There is no shortage of funds, but a shortage of honesty!’ Stevige uitspraken in het VN-gebouw, waar vaak zalvende woorden worden gesproken.
Nederland aan de beurt
In de middag was het de beurt aan het Koninkrijk der Nederlanden om haar SDG-voortgang te presenteren. Dit gebeurde in panelvorm, samen met Bangladesh, Kenia en Costa Rica. Het contrast was groot. Waar de andere landen saaie presentaties hielden, Powerpoint-presentaties oplepelden en zichzelf soms (onterecht) flink op de borst klopten, was Nederland dynamisch en bij tijden zelfkritisch. Minister Ploumen trapte af en introduceerde de metafoor van de selfie. Volgens haar presenteerde Nederland hier een selfie van zichzelf, waarop men kon zien hoe Nederland het doet met betrekking tot de SDGs. Een belangrijke eigenschap van deze selfie was de #nofilter. Deze presentatie, en de bijbehorende Voluntary National Review (VNR), lieten volgens de Minister een realistisch en eerlijk beeld van de werkelijkheid zien.
Het contrast was groot. Waar de andere landen saaie presentaties hielden, Powerpoint-presentaties oplepelden en zichzelf soms (onterecht) flink op de borst klopten, was Nederland dynamisch en bij tijden zelfkritisch.
Zo gaf minister Ploumen toe dat salarisverschillen tussen mannen en vrouwen groot zijn. Ook op het gebied van klimaat (uitstoot CO2) schiet Nederland nog tekort. Maar overall staat Nederland er niet slecht voor. Het is vooral heel belangrijk dat we ons gezamenlijk inzetten om de SDGs te behalen, aldus minister Ploumen. Jongerenvertegenwoordiger Martijn Visser benoemde de zaken waar jongeren zich zorgen over maken. Actie tegen klimaatverandering is hard nodig, sociale ongelijkheid is een groot probleem en bovendien moet onderwijs beter aansluiten op de banenmarkt. Minister-President Rhuggenaath van Curaçao benadrukte de unieke uitdagingen waar de eilanden van het Koninkrijk voor staan.
Toen was het woord aan de zaal. Dit begon met obligate en vriendelijke vragen van VN-lidstaten. Maar toen aan het eind van de sessie het maatschappelijk middenveld het woord kreeg, werd minister Ploumen kritisch bevraagd. Waarom wordt er al zo lang bezuinigd op ontwikkelingssamenwerking? Is het Nederlandse belastingsysteem niet medeschuldig aan belastingontwijking ten koste van ontwikkelingslanden? De antwoorden van de minister waren niet zo bijzonder, maar het feit dat deze kritische vragen werden gesteld in deze volle zaal, was op zichzelf al erg waardevol.
Filter
Achteraf sprak ik enkele Nederlandse aanwezigen. De ambtenaren waren erg tevreden. Niet zonder reden. De presentatie was energiek en voor VN-begrippen progressief. Het feit dat een land openlijk eigen zwaktes benoemt, is blijkbaar uniek. Vertegenwoordigers van Nederlandse maatschappelijke organisaties waren iets minder positief. Óók niet zonder reden. De selfie #nofilter had wel degelijk een filter. Nederland had een nog veel eerlijker beeld kunnen schetsen van bijvoorbeeld de gevolgen van belastingontwijking voor ontwikkelingslanden. Ook bleven de consequenties van onze enorme CO2-uitstoot voor andere landen onbenoemd. Als je maar vijf minuten hebt, moet je keuzes maken of wat je wel en niet zegt. En dat in ogenschouw nemende, was ik toch ook wel een beetje #proud op deze selfie van #KingdomNL4SDGs.
De komende twee dagen staan er nog de nodige bijeenkomsten en presentaties van andere landen op de planning. Donderdag schrijf ik mijn laatste blog. Volg me in de tussentijd via Twitter!