De Kaderbrief Maatschappelijk Middenveld is 20 juni verschenen. Partos verwelkomt dat minister Kaag het belang van een sterk maatschappelijk middenveld onderschrijft en dat Nederland zich sterk blijft maken om de ruimte voor maatschappelijke organisaties te vergroten. Kaag kondigt aan dat het kabinet blijft inzetten op de steun aan het versterken van maatschappelijke organisaties in hun pleitende en beïnvloedende rol. Nederland is daarin wereldwijd een voorloper en innovator. Deze rol kan Nederland verder ontwikkelen door haar diplomatieke en financiële steun aan het maatschappelijk middenveld verder vorm te geven, zoals de brief ook aangeeft. Wij herkennen de noodzaak van vernieuwing en het verbinden van lokale en internationale agenda’s, en een sterkere inzet op eigenaarschap van lokale organisaties in het bepalen en uitvoeren van maatschappelijke agenda’s.
Wij verwelkomen het beleidskader Versterking Maatschappelijk Middenveld. In veel landen staan de ruimte voor het maatschappelijk middenveld en mensen- en specifiek vrouwenrechten onder druk. Met deze inzet op partnerschappen voor versterking van het maatschappelijk middenveld en steun voor vrouwenbewegingen neemt Nederland internationaal het voortouw. Bart Romijn
Waarom is versterking van het maatschappelijk middenveld zo belangrijk?
Een sterk maatschappelijk middenveld vertegenwoordigt burgers en laat hun stem klinken richting zittende machthebbers en (grote) bedrijven, die aldus worden aangezet tot duurzaam en verantwoordelijk handelen. Juist ook in opkomende economieën waar toenemende ongelijkheid inclusieve ontwikkeling in de weg staat is dit van groot belang. Hetzelfde geldt voor de tegenmacht die het maatschappelijk middenveld vormt tegen extremisme of andere bedreigingen voor democratie en rechtsstaat. Een sterk maatschappelijk middenveld in lage- en middeninkomenslanden – en niet alleen daar – is daarom een voorwaarde voor een goed functionerende, vrije en democratische rechtsstaat met een florerende duurzame, inclusieve economie. Maatschappelijke organisaties bereiken juist groepen die anders niet bereikt worden en geen stem aan tafel hebben. Daarmee levert het maatschappelijk middenveld een cruciale bijdrage aan het overkoepelende doel van de SDGs: leave no one behind.
Eigenaarschap van lokale organisaties
Partos verwelkomt ook dat minister Kaag in deze beleidsbrief extra aandacht geeft aan lokaal zeggenschap. Structurele verandering richting een inclusieve en duurzame wereld kan alleen door bestaande machtsverhoudingen te veranderen. Dat is de kern van het werk van Partos-leden: bij machthebbers onder de aandacht brengen wat de (soms onbedoelde) consequenties zijn van besluitvorming voor groepen mensen aan de onderkant van de mondiale samenleving. Eigenaarschap en invloed vanuit die groepen zijn dan ook een belangrijk middel.
Dit vergt een constante reflectie op de machtsverhoudingen binnen de mondiale NGO beweging. Internationale organisaties hebben de afgelopen decennia gewerkt aan het versterken van het maatschappelijk middenveld in lage- en middeninkomenslanden. Dit heeft er mede toe geleid dat er in veel van die landen nu een sterker en levendiger maatschappelijk middenveld is ontstaan. Deze ontwikkeling betekent dat de rol van internationale organisaties aan het veranderen is. Kort gezegd; van puur financier aan lokale organisaties in lage- en middeninkomenslanden naar een gelijkwaardigere samenwerking waarin internationale, regionale en lokale NGOs gezamenlijk programma’s ontwikkelen en implementeren. In deze rolverdeling is met name de internationale lobby en verbindende rol van internationale NGOs van toegevoegde waarde, waar lokale organisaties op nationaal niveau lobby voeren en programma’s implementeren en de internationale lobby mede invulling en richting geven.
Deze beweging van meer zeggenschap van organisaties in lage- en middeninkomenslanden verdient constante aandacht. Partos is dan ook blij dat het voorliggende kader die beweging stimuleert en eisen stelt aan aanvragende partijen op dit punt.
Geografische focus
Eerder dit jaar heeft Partos, samen met leden een aantal aandachtspunten geïnventariseerd. Een belangrijk punten die daaruit naar voren kwam is dat de keuze in welke landen te werken moet volgen uit de thematische focus. Minister Kaag refereert aan geleerde lessen vanuit evaluaties en lopende programma’s, dat schakelen tussen lokaal, nationaal en internationaal, alsook flexibiliteit en langdurige inzet onontbeerlijk is met het oog op lange-termijn sociale veranderingen. Het is belangrijk deze inzichten mee te nemen en een niet te strikte inperking tot focusregio’s en -landen toe te passen. Ook om deze redenen verwelkomt Partos dat de beleidsbrief de mogelijkheid biedt om in lage-, lage midden- en hoge middeninkomenslanden te werken. Dit is belangrijk om dat de krimpende ruimte voor maatschappelijke organisaties zich niet beperkt tot de landen in de Nederlandse focusregio’s.
Proces
Partos maakt zich sterk dat eventuele behandeling in de Kamer zeer snel wordt behandeld. In de brief staat dat het nieuwe beleidskader ‘Versterking Maatschappelijk Middenveld’, met de bijbehorende subsidiekaders, op dit moment wordt ontwikkeld. Het streven is om het beleidskader aan het eind van de zomer gereed te hebben voor publicatie. We kijken uit naar snelle verdere uitwerking van de verschillende programma’s.
Partos organiseert ná de zomer een bijeenkomst voor leden om het nieuwe programma met elkaar te duiden. Hiervoor hebben wij met potlood donderdagmiddag 3 oktober in onze agenda gezet, maar dat is afhankelijk van de uiteindelijke planning van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Zodra daar meer duidelijkheid over is, volgt een uitnodiging.
—
Resultaten Samenspraak & Tegenspraak 2017-2018 online
Ondertussen heeft DSO/MO ook het resultatenrapport van 2017-2018 gepubliceerd. Het rapport toont de vooruitgang die is gemaakt, de obstakels die zijn tegengekomen en de successen die er zijn geboekt met Samenspraak & Tegenspraak. Het S&P-resultatenkader en de inspanningen van alle partners in de Strategische Partnerschappen om de gegevens te rapporteren hebben het mogelijk gemaakt om een rijk en betekenisvol rapport te maken. Op verschillende thema’s worden de resultaten inzichtelijk gepresenteerd.