De cijfers: Volt bovenaan, rechtse partijen keren de rug naar de wereld
Het CPB heeft op elf beleidsterreinen berekend wat de verkiezingsplannen betekenen voor de overheidsuitgaven. Een daarvan is Internationale Samenwerking. Dit omvat zowel het ODA-percentage als investeringen of bezuinigingen op diplomatie en internationale handel.
De plannen van de politieke partijen zijn vergeleken met het zogenoemde basispad – het beleid van de huidige regering. Die wil volgend jaar 2,4 miljard bezuinigen op ontwikkelingssamenwerking en negeert de wens van de kamer om de koppeling met de stand van de economie te herstellen.
Rechts spectrum – ‘Nederland als eiland’
Aan de rechterkant van het politieke spectrum is te zien dat partijen als VVD (-3,9 miljard), BBB (-3,9 miljard) en JA21 (-4,4 miljard) een ongehoorde tand bijzetten ten opzichte van de bezuinigingen die tijdens de afgelopen kabinetsperiode in gang zijn gezet. De facto betekent dit dat deze partijen ontwikkelingssamenwerking vrijwel willen afschaffen. Alsof Nederland een eiland is, los van een wereld waarop we juist afhankelijk zijn van stabiliteit, handel en samenwerking.
Midden- en progressieve partijen – voorzichtig herstel
Andere partijen tonen gemengde resultaten. Sommige herstellen de aangekondigde bezuinigingen deels, maar slechts Volt haalt tegen 2030 de OESO-norm van 0,7%. Volt-leider Laurens Dassen benadrukte bij de presentatie: “Juist als het over veiligheid gaat is het ook belangrijk dat je investeert in ontwikkelingssamenwerking.”
Ook Jesse Klaver (GL-PvdA) wees op het belang van investeringen in ontwikkelingssamenwerking en diplomatie als je wil investeren in veiligheid. Uit hun doorrekening blijkt dat ze een groot deel van de catastrofale bezuinigingen in een komende kabinetsperiode deels willen terugdraaien. Hetzelfde zien we bij D66, ChristenUnie en NSC.
CDA en SGP – ambities versus cijfers
De cijfers van het CDA (+200 miljoen) en het SGP (+200 miljoen) wekken verbazing. Beide partijen benadrukken in hun partijprogramma dat ze een groeipad willen naar de 0,7% BNI voor ODA, maar met deze beperkte investeringen lijkt dat een lange weg te worden – zeker gezien de miljardenbezuinigingen die het vorige kabinet heeft ingezet. Bezuinigingen waar zowel CDA als SGP zich uiterst kritisch over hebben getoond. Partos roept beide partijen op bij eventuele kabinetsonderhandelingen nog een keer goed en kritisch naar deze cijfers te kijken. Want uit recent wetenschappelijk onderzoek blijkt opnieuw dat uitgaven aan ontwikkelingssamenwerking een terugverdieneffect voor de Nederlandse economie hebben, wat een IOB onderzoek uit 2014 ook al bevestigde1. Zulke positieve effecten worden door het CPB niet meegenomen in de berekeningen. Als dat wel zou gebeuren, zou ontwikkelingssamenwerking niet enkel als een uitgave worden gezien, maar ook als een investering met rendement.
Moreel én strategisch appel
De wereld staat onder ongekende druk: oorlogen aan de Europese grenzen, meer dan 123 miljoen mensen op de vlucht, groeiende rivaliteit tussen grootmachten en een klimaatcrisis die wereldwijd huishoudens ontwricht. Toch kiezen rechtse partijen ervoor om zich terug te trekken uit ontwikkelingssamenwerking – alsof problemen buiten onze dijken ons niet raken.
Maar Nederland is geen eiland. Ontwikkelingssamenwerking is niet alleen een teken van solidariteit en menselijkheid, maar ook een strategische investering in een eerlijke, veilige en stabiele toekomst.