De International Civil Society Week (ICSW) had drie overkoepelende thema’s: Our Planet (klimaatgevolgen), Our Struggle (activisme) en Our Future (nieuwe rollen en samenwerking voor civil society). Samen met het Ministerie van Buitenlandse Zaken, CIVICUS, Africans Rising en het West Africa Civil Society Institute (WACSI) organiseerde Partos een workshop over nieuwe manieren van samenwerking. Zorgt het huidige systeem van ontwikkelingssamenwerking voor ongelijkheid in de samenwerking tussen organisaties in het Noorden en het Zuiden? En hoe kan dit anders?
Zorgt het huidige systeem van ontwikkelingssamenwerking voor ongelijkheid in de samenwerking?
Social transformation vs. managerialism
Zijn er nieuwe vormen van samenwerking mogelijk op basis van vertrouwen en gelijkwaardigheid? Jelmer Kamstra van het Ministerie van Buitenlandse Zaken presenteerde de spanning tussen twee verschillende paradigma’s zoals die bestaan in het huidige systeem. Social transformation enerzijds, met de daarbij behorende erkenning van civil society als een onafhankelijke ‘agent of social change’ en een verantwoordingsstramien gebaseerd op flexibiliteit en vertrouwen. Anderzijds het Managerialism, waarbij organisaties worden ingezet voor het leveren van bepaalde diensten op basis van value for money.
Wat zijn de oorzaken en mogelijke oplossingen voor de ongelijkheid in samenwerkingsrelaties tussen organisaties in ‘het Noorden’ en ‘het Zuiden’? Het inzicht in de twee paradigma’s en de spanning die ontstaat bij een niet adequate toepassing van de een of de ander, hielp de deelnemers van de workshop reflecteren. Er ontstonden interessante discussies over de toekomst van deze samenwerkingsrelaties. Wat is er nodig in het licht van de mondiale uitdagingen waar we voor staan? Wat moet er veranderen in het systeem? Wat moeten we zelf anders gaan doen?
De Pacific als decor
PIANGO, het platform voor maatschappelijke organisaties in de Pacific, had met vuur gepleit voor het houden van de ICSW in hun regio in de Stille Oceaan. De eilandengroep in de Pacific schreeuwt om aandacht voor de ernstige gevolgen die het ondervindt van de klimaatverandering die elders veroorzaakt wordt. Wetenschappelijk onderzoek voorspelt voor deze verafgelegen eilanden een enorme toename van extreme regenval en aantal dagen van extreme hitte en droogte. Door het stijgen van het zeeniveau worden delen van de bevolking verdreven naar hoger gelegen gebieden, en hier en daar verdwijnen hele eilanden.
‘Klimaatverandering en sociaal onrecht is het gevolg van het huidige economische en politieke system, én van het falen van civil society in het pleiten voor een eerlijker en duurzamer economisch systeem en een democratischer politiek systeem.’ Dat was het overheersende gevoel tijdens de ICSW. Het ideologische debat wordt gedomineerd door het neo-liberalisme, extreem rechts en populistische bewegingen. Gesteld werd dat maatschappelijke organisaties worden gezien als onderdeel van de elite; managers van fondsen, in plaats van ‘agents of social change’.
Een nieuw verhaal
Ook was er te horen dat ontwikkelingsorganisaties zich niet langer moeten bedienen van de retoriek van de ‘goededoelenindustrie’. Ze moeten komen met een nieuw verhaal, een verhaal over de toekomst die we willen. Voor ons eigen land en voor de wereld, één die wel aansprekend is voor grote groepen burgers in eigen land.
Hierbij biedt de samenwerking tussen de gevestigde civil society organisaties en de informele burgerbewegingen een kans maar ook een uitdaging, stelt Danny Sriskandarajah, secretaris generaal van CIVICUS. Voor het bereiken van duurzame sociale verandering kan de één niet zonder de ander. Het betekent dat gevestigde organisaties hun relaties met donoren en overheden kritisch tegen het licht moeten houden, en zich vanuit hun politieke rol meer moeten richten op hun achterban en sociaal activisme.
Meer weten over de discussies tijdens ICSW?
- New Ways of Working Together, addressing inequality in civil society partnerships, verslag van de workshop by Anne-Marie Heemskerk, Partos, met dank aan Clara Bosco van CIVICUS.
- How NGOs and social movements can learn to work together better, by Danny Sriskandarajah (CIVICUS)
- Civil Society Meeting Calls for Solidarity, Radical Change to Deal with Global Crises, by Amy Taylor of CIVICUS
- Planet, struggle and future: CIVICUS’s International Civil Society Week, by Wendy Richardson of Global Fund for Community Foundations
- Meer informatie over de strijd van de Pacific Climate Warriors tegen de gevolgen van klimaatverandering voor de eilandenreeks in de Stille Oceaan.
- ICSW surpassed expectations, Fiji Times