Een korte samenvatting per pitch
Om alle Kamerleden in vogelvlucht kennis te laten maken met enkele van de speerpunten binnen ontwikkelingssamenwerking hadden zes samenwerkingsverbanden een korte pitch voorbereid.
Pitch 1: ODA
Onze eigen Koos de Bruijn trapte af: “Sinds 2012 halen we de internationaal afgesproken norm om 0.7% van ons BNI aan ontwikkelingssamenwerking te besteden niet meer. Het is nu 0,61% en – zonder extra investeringen – zal dat 0,53% in 2025 zijn. Het tekort loopt daarom op naar bijna 1.7 miljard euro. Het is – dat vindt ook de Adviesraad Internationale Vraagstukken – hoog tijd om de 0,7%-norm weer in ere te herstellen.” Het vaak gehoorde argument dat we moeten oppassen met het verhogen van de uitgaven om wel het draagvlak op peil te houden is nergens op gebaseerd, zo stelt hij. “Het draagvlak in de samenleving is groter dan wij onszelf wijsmaken.” Ten slotte bepleit de Bruijn dat de financiering van de kosten voor de eerstejaarsopvang van vluchtelingen en klimaatfinanciering in ontwikkelingslanden additioneel aan het OS-budget zouden moeten zijn.
Pitch 2: Maatschappelijk middenveld
Barbara Oosters (Oxfam Novib) benadrukte namens het Breed Mensenrechtenoverleg het belang van maatschappelijke organisaties. “De ruimte van het maatschappelijk middenveld neemt wereldwijd af, terwijl het zo hard nodig is om tegenmacht te bieden aan regeringen en de private sector. Nederland wordt al jaren geroemd om haar beleid op dit gebied, maar het is nu te veel pappen en nathouden.” Oosters vindt daarom dat ruimte voor het maatschappelijk middenveld hoog op de politieke agenda moet komen, zodat er preventiever en strategischer gehandeld kan worden. “Flexibele financiering is nodig om beter in te kunnen spelen op veranderende situaties.”
Pitch 3: Gezondheid
Mariëlle Bemelmans (WEMOS): “Onze gezondheid is onlosmakelijk verbonden met die van mensen elders in de wereld en vice versa. Meer internationale samenwerking is nodig om de pandemie te bestrijden.” Het opheffen van patenten is daarbij essentieel, stelt Bemelmans. Net als het beschikbaar stellen van data, kennis en technologie. “Nederland moet een voortrekkersrol behouden op gebied van SRGR.”
Pitch 4: Beleidscoherentie
Lisanne van der Steeg (Building Change) pleitte voor eerlijk Nederlands beleid dat geen nadelige effecten heeft op duurzame en inclusieve ontwikkeling in andere landen. Ook andere beleidsgebieden naast ontwikkelingssamenwerking moeten duurzame ontwikkeling stimuleren. Richtlijnen voor Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (IMVO), waarbij bedrijven handelen met respect voor milieu en mensenrechten, zijn hier een voorbeeld van. De SDG’s moeten worden gebruikt als kader voor beleid, stelt Van der Steeg. Daarnaast maant ze de Kamerleden IMVO-wetgeving te ondersteunen en commissie-overstijgend te werken.
Marieke Koekkoek was in het bijzonder geïnteresseerd in de IMVO-wet en wilde weten of er buitenlandse voorbeelden zijn die daarvoor als voorbeeld kunnen dienen. Die voorbeelden zijn er, zo is er een IMVO-wet in Frankrijk en de ‘anti-slavery’-act in Groot-Brittannië, wist Van der Steeg te melden. Dit laat zien dat landen zelf veel kunnen betekenen voor IMVO.
Pitch 5: Inclusie
Nico Smith (Dorcas): “Iedereen is nodig om te zorgen dat niemand achterblijft.” Smith legt dat uit aan de hand van het plaatje ‘hear no evil, see no evil, speak no evil.’ Zijn oproep is: “Luister naar kwetsbare groepen (niets over ons zonder ons), kijk naar alle kwetsbare groepen op alle niveaus door disaggregatie van data en voer het woord voor inclusief OS- en internationaal economisch beleid (inclusief noodhulp en migratie).”
Pitch 6: Grondoorzaken migratie & (in)stabiliteit
Sille Jansen (Care): benadrukte dat ontwikkelingssamenwerking zich moet richten op het aanpakken van grondoorzaken van armoede en ongelijkheid. Armoede en ongelijkheid treft niet alleen individuen maar heeft ook effect op de stabiliteit van de wereld als geheel, inclusief de landen die grenzen aan Europa. “Zet met name in op landrechten, klimaatverandering, voedselzekerheid en beleidscoherentie om de grondoorzaken te kunnen aanpakken. Alleen dan kunnen we armoede bestrijden, zorgen voor inclusie en het maatschappelijk middenveld de rol geven die het zo hard nodig heeft.”
Plannen Tweede Kamer
Aansluitend gaven de aanwezige Tweede Kamerleden een korte toelichting op hun plannen en prioriteiten voor de komende jaren. Don Ceder vertelde dat hij zich de komende tijd mede gaat richten het creëren van steun voor de IMVO-wet van zijn voorganger Voordewind. Alexander Hammelburg gaf aan zich te gaan focussen op wat hij ziet als de kernthema’s voor Nederlandse ontwikkelingssamenwerking: gender en SRGR, water en voedselzekerheid. Koos de Bruijn drukte hem hierbij op het hart ook het maatschappelijk middenveld bij dat rijtje te voegen.