Maandagavond 4 november werd de Kamerbrief gepubliceerd, die minister Kaag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd ter voorbereiding op het Algemeen Overleg Maatschappelijk Middenveld van 7 november. Deze brief is aanvullend op de hoofdlijnenbrief van 20 juni jongstleden. Ten opzichte van de brief van juni zijn er een aantal veranderingen in het beleidskader aangebracht. Dit zijn de opvallendste wijzigingen:
-
Landenfocus
De Power of Voices partnerschappen zullen zich voor een belangrijk deel richten op de focusregio’s. In de beoordeling zal de kwaliteit van de voorstellen leidend zijn, waarna in de beoordeling een zwaardere weging wordt toegekend aan de inzet in de focusregio’s en de overige landen waar Nederland een ontwikkelingssamenwerkingsrelatie mee heeft (en die genoemd worden in de BHOS-nota). Inzet in overige lage-, lage midden- en hoge middeninkomenslanden blijft evenwel beperkt mogelijk.
- Thema’s
In de brief van 20 juni stonden mensenrechten en de SDG’s centraal. Ook was een centrale rol voor de ruimte voor het maatschappelijk middenveld als breed thema ingeruimd. Daarnaast werd voor de Power of Voices Partnerschappen een brede thematische insteek voorgesteld, zoals verwoord in de BHOS-nota. Het wekt dan ook verbazing dat in de brief van 4 november plots 7 thema’s worden voorgesteld, waar Power of Voices Partnerschappen zich bovendien op maximaal 1 mogen richten. Deze thema’s zijn:
- Klimaatmitigatie en -adaptatie
- Verduurzaming waardeketens
- Voedselzekerheid, Duurzaam waterbeheer en/of WASH
- Vrouwenrechten en gendergelijkheid
- Vrijheid van meningsuiting of vrijheid van religie en levensovertuiging
- Gelijke rechten LHBTI
- Veiligheid en rechtsorde.
- Budget
In de brief van 4 november is het budget voor de Power of Voices Partnerschappen over 5 jaar €100 miljoen lager dan in de brief van 20 juni. Dit is het gevolg van het overhevelen van het thema SRGR naar het SRGR Partnerschap Fonds, dat onder het SDG-5 fonds valt. Over het geheel gezien blijft het totale budget voor het beleidskader Versterking Maatschappelijk Middenveld ongeveer gelijk (er is een stijging van 1,8%).
Partos reactie op de Kamerbrief
Partos roept de Tweede Kamer op om tijdens het AO Maatschappelijk Middenveld van 7 november het beleidskader op de volgende punten bij te stellen:
- Neem de geleerde lessen van de IOB evaluatie van het functioneren van strategische partnerschappen ter harte en bewaak de autonomie van NGOs. “Autonomie voor maatschappelijke organisaties kan ondermijnd worden door het streven van Buitenlandse Zaken naar complementariteit. Buitenlandse Zaken zou meer ruimte moeten geven aan maatschappelijke organisaties.” Houd een sterk maatschappelijk middenveld, vergroting van de ruimte voor civiele actoren en inclusief goed bestuur als hoofddoel van dit kader overeind.
- Het is goed dat in het beleidskader de ruimte voor andere landen dan de focuslanden open blijft, zij het beperkt. De ruimte om in andere landen te werken is groter op de thema’s Klimaatmitigatie en -adaptatie en Verduurzaming Waardeketens. Partos pleit er voor dat er ook op andere thema’s ruimte moet zijn voor een benadering die de focusregio overstijgt.
- Beoordeel programma-voorstellen bovenal op kwaliteit en impact. Laat organisaties in hun voorstellen beargumenteren waarom de gekozen thematische insteek relevant is voor de BHOS-agenda van minister Kaag. Daarbij pleit Partos ervoor dat de in de inleiding van het beleidskader (zowel op 20 juni als op 4 november) genoemde dwarsdoorsnijdende beleidsprincipes leidend zijn. Dat zijn de SDG’s (leave no-one behind), mensenrechten, gendergelijkheid, inclusiviteit en civic space.
- In de brief van 4 november wordt onvoldoende duidelijk gemaakt waarom daarbovenop een verdere thematische inkadering nodig zou zijn. De genoemde thema’s werken verkokering in de hand, omdat minister Kaag voorstelt dat partnerschappen zich op maximaal één van de zeven thema’s mogen richten. Wat Partos betreft kan deze thematische inperking achterwege blijven.
- De minister verwacht een sterke afstemming tussen de strategische partners en het ministerie, in het bijzonder aansluiting bij de meerjarenstrategieën van ambassades. Organisaties zijn beslist bereid tot een goede beleidsdialoog met ambassades in landen waar projecten plaatsvinden. Wel zijn we van mening dat niet alleen synergie maar ook tegenspraak en elkaar scherp houden elementen van zo’n dialoog zouden moeten zijn. Daarnaast roept Partos ertoe op de ambassade-strategieën ook openbaar beschikbaar te maken, iets wat nu vaak niet het geval is.
- Investeer stevig in diplomatie voor civic space en mensenrechten door meer personeel op dit gebied beschikbaar te stellen, door training van ambassadepersoneel en door ambassades jaarlijks verslag uit te laten brengen over wat er gedaan is om het maatschappelijk middenveld te verdedigen en te versterken, ook vanuit de portefeuilles handel, veiligheid en politiek.
Eerdere Partos brieven
Partos brief t.b.v. AO Maatschappelijk Middenveld 5 september
Partos reactie op IOB-studie en -evaluatie t.b.v. AO Maatschappelijk Middenveld 7 november
Contactpersoon
Koos de Bruijn, advocacy manager Partos (koos@partos.nl / 020 32 09 901)