Een week eerder publiceerde de OESO cijfers over de uitgaven aan ontwikkelingssamenwerking (ODA) van haar lidstaten. Daaruit bleek dat 17,7% van het Nederlandse ontwikkelingsbudget in Nederland zelf besteed wordt aan de eerstejaarsopvang van asielzoekers. Dat aandeel gaat de komende jaren dus groter worden, richting de 20%. Een klein lichtpuntje is dat er nu niet wordt ingegrepen in de begroting van dit jaar, zoals het kabinet vorig jaar wel deed.
Nederland als grote ontvanger van ontwikkelingsgeld
Dat er steeds meer geld naar de eerstejaarsopvang gaat, betekent dat er minder geld beschikbaar is voor het bestrijden van armoede, honger en ziektes en het vergroten van kansen voor mensen in lage inkomenslanden. Partos vindt de opvang van asielzoekers zeer belangrijk, maar het is wel een probleem dat deze kosten uit het ontwikkelingsbudget gehaald worden. Daardoor is er minder geld beschikbaar voor mensen in grote armoede en kan er minder geïnvesteerd worden in het behalen van de ontwikkelingsdoelen. De urgentie van ontwikkelingssamenwerking is de laatste jaren enkel gegroeid. De humanitaire en ontwikkelingsnoden stijgen wereldwijd en de instabiliteit in de wereld neemt toe. Het is cruciaal om met ontwikkelingssamenwerking te investeren in perspectief ter plekke en onrecht aan te pakken.
Wat goed is voor de wereld, is goed voor Nederland
Het snijden in het ontwikkelingsbudget is ook niet in het belang van Nederland. In de huidige veranderende geopolitieke context is ontwikkelingssamenwerking uiterst belangrijk voor een land als Nederland. Door uitdagingen als honger, armoede en klimaatverandering elders ter wereld aan te pakken versterkt ontwikkelingssamenwerking onze banden met andere landen. Dat komt de regionale veiligheid en stabiliteit ten goede en we dringen daarmee de invloed van geopolitieke tegenpolen terug. Verder creëert ontwikkelingssamenwerking de basisvoorwaarden voor Nederlandse handel en investeringen door het versterken van rechtszekerheid en sociale dialoog. Tot slot levert het ons een plek op in invloedrijke internationale fora als de G20.
Zorg voor een stabiel en voorspelbaar ontwikkelingsbudget
De Nederlandse systematiek van het betalen van de eerstejaars asielopvang uit het ontwikkelingsbudget brengt nog een ander probleem met zich mee. Het leidt namelijk tot grote onvoorspelbaarheid van de Nederlandse ontwikkelingsinzet. Tot die conclusie komen de Adviesraad Internationale Vraagstukken en de Algemene Rekenkamer. Hierdoor kan Nederland gemaakte afspraken met internationale organisaties, partnerlanden en NGO’s niet nakomen en worden andere projecten met een positieve impact verdrongen. Dit is schadelijk voor de internationale reputatie van Nederland. Met deze voorjaarsnota wordt dit probleem vergroot.
“Wij roepen de Nederlandse overheid op om dit probleem structureel en grondig aan te pakken: voer een plafond in voor de asielkosten die betaald worden uit het budget voor ontwikkelingssamenwerking. Zo kan het ontwikkelingsbudget ingezet worden waarvoor het bedoeld is: het bevorderen van duurzame ontwikkeling door de aanpak van de grondoorzaken van conflicten, klimaatverandering, honger en armoede.” Liana Hoornweg, directeur Partos
Nederland profiteert enorm van internationale samenwerking omdat het bijdraagt aan ons verdienvermogen, onze relaties met andere landen en onze mondiale invloed. Om deze verworvenheden te behouden is een robuust en coherent buitenlandbeleid nodig, waar ontwikkelingssamenwerking een belangrijk onderdeel van is. Het is van belang dat ook de formerende partijen dat inzien en de goede internationale positie van Nederland behouden. Een stabiel, voorspelbaar en betrouwbaar ontwikkelingsbudget hoort daarbij, inclusief een plafond aan de asielkosten.
Daarom onze oproep: laat het budget voor ontwikkelingssamenwerking doen wat het moet doen: ontwikkelen. En zorg dat mensen kunnen werken aan een hoopvolle toekomst. Juist waar het nodig is, in de meest kwetsbare landen. Investeer hierin. Ontwikkeling werkt. Opgeven niet.