yellow shape
Belangenbehartiging & Beleidsbeïnvloeding

Terugblik | Route 2030: Hoe kunnen we versnellen om de SDG’s te behalen?

Met nog minder dan 9 jaar op de klok, wordt het tijd om op te schalen om voor 2030 de Sustainable Development Goals te halen. Ligt Nederland op koers? En wat kunnen we doen om de eindsprint voor 2030 in te zetten? Deze vragen stonden op woensdagochtend 19 mei centraal tijdens “Route 2030: Hoe kunnen we versnellen om de SDG’s te behalen? Onder leiding van Harm Edens kwamen in een interactieve bijeenkomst sprekers vanuit verschillende sectoren en de Nederlandse politiek aan het woord. Een tipje van de sluier; Nederland is hard op weg, maar er is nog werk aan de winkel om niet alleen nationaal, maar ook internationaal de zeventien doelen te behalen.

26 mei 2021

SDG’s als rode draad

Harm Edens opende de bijeenkomst en verwelkomende zijn tafelgast Maresa Oosterman, directeur van SDG Nederland. Edens maakte gelijk de belangrijkste punten van de bijeenkomst: “Het is tijd voor een actieplan om daadwerkelijk voor 2030 de SDG’s te behalen. Hiervoor moeten de SDG’s naar Nederlands beleid worden vertaald. Laat burgers, maar vooral ook jongeren meepraten over de plannen voor de komende jaren. Zo komt er een crisisbeleid voor de korte termijn, maar voornamelijk een duurzaam lange termijnplan. Harm Edens concludeerde: “Op deze manier kunnen we samen een betere wereld maken.”

Maresa Oosterman voegde hieraan toe dat het haar doel was om voor de laatste keer hier te zitten. “Hopelijk zit hier volgend jaar de minister-president, en dan kan Harm aan haar vragen hoe het nu gaat. Zij kan dan vertellen hoe we door coalitievorming, crisis en coronajaar heen zijn gekomen dankzij de SDG’s.” Hierbij sprak Oosterman haar hoop uit om de SDG’s als rode draad te laten fungeren voor het nog te schrijven regeerakkoord. “De coalitie moet nog gevormd worden en het regeerakkoord geschreven, maar de SDG’s zijn al gezamenlijk doelen die we gesteld hebben, dit kan een mooie basis zijn voor een politieke coalitie.”

Een zesje

Later schoof Jan-Pieter Smits van het Centraal Bureau voor de Statistiek aan tafel. In het kader van verantwoordingsdag presenteerde hij de rapportage Monitor Brede Welvaart en Sustainable Development Goals.

De monitor laat voor Nederland wisselende resultaten zien. Bij SDG 1 is te zien dat er in Nederland minder huishoudens zijn met een langdurig laag inkomen. Hiertegenover staat bijvoorbeeld SDG 10: de gemiddelde schuld stijgt, terwijl we volgens doel 10 juist de ongelijkheid willen verminderen. Smits voegde hier de tweede laag van de ‘bruidstaart’ aan toe, namelijk de maatschappijgerichte doelen. “De resultaten lijken positief. Zo neemt het opleidingsniveau in Nederland toe, is de levensverwachting van zowel mannen als vrouwen stabiel hoog, is er stijgend vertrouwen in instituties en is de economische participatie van vrouwen verbeterd in Nederland.” Echter, vergeleken met Europa zijn de Nederlandse resultaten niet rooskleurig. “Voorheen stonden we met drie SDG’s in de achterhoede, dat is er nu nog maar een. Het is wel een hardnekkige; klimaatactie.”

Smits concludeert dat de huidige situatie in de Nederlandse samenleving positief is, maar volgens Smits hebben we nu ook een verantwoordelijkheid in het buitenland en voor de toekomst. Wanneer Harm Edens vraagt of hij Nederland en haar SDG-beleid een rapportcijfer kan geven is Smits hier snel uit: “Een zesje”.

Van korte naar lange termijn

Inmiddels is Sandra Pellegrom aangeschoven om de vijfde Nationale Rapportage Nederland Ontwikkelt Duurzaam te presenteren. Pellegrom beaamde hierbij de uitspraken van Jan-Pieter Smits: “Nu doen we het goed, maar op de lange termijn gaat het slechter met onze doelen; zowel op biodiversiteit als op de sociale aspecten. Dat besef moet nu aangebracht worden om te kunnen versnellen en de brede welvaart blijvend te kunnen houden.” Pellegrom voegde hier later aan toe: “Ik hoop dat de crisis duidelijk heeft gemaakt dat we niet alleen zijn en dat we dus als Nederland een verschil kunnen maken in andere landen.”

Aansluitend kregen de penvoerders van de verschillende maatschappelijke sectoren de mogelijkheid om hun bijdrage aan de SDG-rapportage toe te lichten. Koos de Bruijn van Partos vertegenwoordigde de ontwikkelingssector. “Als het gaat over onze Partos achterban, dan geldt in sterke mate dat de SDG’s in het DNA verweven zit.” De ontwikkelingssector staat hierbij voor een breed maatschappelijk middenveld en zijn hiermee echt actief op de SDG’s. “Het staat hoog op de agenda, maar we zien door corona dat er stappen terug gezet werden. Ook voor de monitor brede welvaart geld het eerder genoemde magere zesje.” De Bruijn haalde hierbij een recente tweet van minister president Rutte aan. Rutte benadrukte in deze tweet dat wanneer we corona het hoofd willen bieden, we voor een internationale aanpak moeten kiezen. Hierbij concludeerde De Bruin: “Het is boter bij de vis doen. Niet enkel mooie woorden, maar we moeten dit samen doen.”

Beleid van de toekomst

Harm Edens verwelkomde Kim Putters, directeur van het Sociaal Cultureel Planbureau, bij hem aan tafel. Putters gaf aan in zijn tijd aan tafel drie zaken mee te willen geven. Zo pleit Putters voor een evaluatie van het sociaal contract “De maatschappelijke verhoudingen veranderen, maar sommige bevolkingsgroepen blijven achter.” Hij wil daarom meer aandacht voor de rol van de burger en het vertrouwen tussen overheid en burger. Ten tweede probeert het SCP vanuit de bril van deze burgers te kijken. Hoe gaat het met hun toekomst en welke kansen krijgen zij? “Het gaat over de verdeling tussen welvaart en welbevinden.” Ten slotte vraagt hij aandacht voor het principe van Leave no one behind. Volgens Putters is het nodig om meer perspectief te bieden binnen het regeerakkoord, waarbij er wordt gestreefd naar doelen die langer duren dan vier jaar. Het SCP kan hierbij ondersteunen door inzichtelijk te maken wat de effecten van beleid zijn.

Wie betaalt, bepaalt!

Na een korte pauze en een inspirerende video van SDG Nederland schoven Tweede Kamerleden aan; Raoul Boucke (D66), Ruben Brekelmans (VVD) en Joris Thijssen (PvdA). De aanwezige sprekers kregen de kans hun punt te maken en hierover in gesprek te gaan met de aanwezige Kamerleden. Rina Molenaar van Woord & Daad maakte duidelijk haar punt: “We accepteren geen regeerakkoord zonder dat de SDG’s het kompas zijn”. Molenaar stelt hierbij dat het maatschappelijk middenveld ook een rol heeft. “Het MMV heeft veel kracht in zich, zowel in Nederland als in het buitenland. De keuzes die we hier maken hebben een effect dat over landsgrenzen heen gaat.”

Daniëlle Hirsch van BothENDS voegde hieraan toe dat we niet mogen vergeten dat Nederland op handelsvlak een grote speler is. “Als je onderdeel bent van het probleem, kun je ook onderdeel zijn van de oplossing. We kunnen kijken naar wat burgers en bedrijven kunnen doen, maar de overheid heeft een handtekening gezet onder de SDG’s. De overheid kan beginnen met het geld voor inkoop en subsidies duurzaam te besteden. Wie betaalt, bepaalt tenslotte.”

Joris Thijssen van de PvdA vulde dit aan: “We moeten de doelen heel concreet maken. We kunnen geen genoegen meer nemen met ‘We lossen het later wel op’. Ruben Brekelmans van de VVD brak een lans voor een concrete aanpak voor het halen van de SDG’s. Hierbij pleitte Brekelmans voor het ministeriebreed oppakken van de doelen, in plaats van het een individuele zaak van Buitenlandse Zaken te laten zijn. “Maak investeringen digitaal, groen en toekomstgericht.”

Kan het nieuwe kabinet nog aan de roep om SDG’s ontkomen vroeg Edens tenslotte?
Maresa Oostermans antwoord was duidelijk: “Ik denk het niet!”