yellow shape
Belangenbehartiging & Beleidsbeïnvloeding Nieuws

De nieuwe beleidsbrief van minister Klever is harteloos en kortzichtig

De vandaag gepubliceerde beleidsbrief van minister Klever voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp wekt de indruk dat Nederland terug in de tijd gaat in plaats van een vooruitstrevende plek in de wereld wil innemen. Universele waarden als mensenrechten, vrouwenrechten en rechten voor onderdrukte groepen worden het raam uitgegooid. Daarmee is deze beleidsbrief wat Partos betreft harteloos en kortzichtig. De grote geopolitieke veranderingen, onder invloed van de VS, hadden tot herbezinning moeten leiden. Bijvoorbeeld door de voorgenomen bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking terug te draaien en juist extra in de mondiale positie van Nederland te investeren.

20 februari 2025
In plaats daarvan kiest het kabinet ervoor mee te gaan in de reactionaire lijn van Trump en Meloni. Deze nota is een inhoudelijke uitwerking van het onzalige voornemen uit het hoofdlijnenakkoord om 2,4 miljard per jaar te bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking. Deze bezuinigingen laat minister Klever met name neer slaan bij het maatschappelijk middenveld, vrouwenrechten, gendergelijkheid, klimaat en multilaterale samenwerking.
In een wereld waarin we meer verbonden zijn dan ooit tevoren, zijn bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking een desastreuze stap achteruit. Het ondermijnt wereldwijde inspanningen om armoede, klimaatverandering, ongelijkheid en onrechtvaardigheid aan te pakken. Het verzwakt niet alleen mensen in de meest kwetsbare posities wereldwijd, maar ook onze eigen samenleving. Globale uitdagingen houden zich immers niet aan landsgrenzen. Klimaatverandering, oorlogen en conflicten elders hebben ook effecten hier.
In deze tijd van geopolitieke spanningen en globale uitdagingen als armoede, klimaatverandering, conflicten en afkalving van de internationale rechtsorde, zou een intensivering van onze ontwikkelingsinzet gerechtvaardigd zijn. Dat maakt deze bezuiniging onbegrijpelijk en kortzichtig. Juist in tijden van crisis moeten we investeren in duurzame ontwikkeling voor stabiliteit, vrede en veiligheid, aldus Liana Hoornweg, directeur van Partos, de branchevereniging voor ontwikkelingssamenwerking die meer dan 100 ontwikkelingsorganisaties vertegenwoordigt.

Gebonden hulp

Over het betrekken van het bedrijfsleven is veel te zeggen. Enerzijds is het positief als bedrijven zich ook inzetten voor duurzame ontwikkeling. Anderzijds moet vanuit de overheid opgepast worden voor gebonden hulp. Uit recent onderzoek van het ministerie zelf naar het handel en hulpinstrumentarium blijkt dat het ‘grotendeels onbekend is’ of dat soort programma’s hun ontwikkelingsdoelen op de lange termijn halen. Bovendien stelt onderzoekers van het ministerie (IOB) dat beleidsmakers en uitvoerders te veel uitgaan van trickle down–mechanismen (d.w.z. dat effecten van interventies na verloop van tijd doorsijpelen naar armere bevolkingsgroepen), terwijl hier geen overtuigend bewijs voor is. In plaats daarvan kan beter geïnvesteerd worden in het omgekeerde: een Trickle Up benadering, met andere woorden richt je eerst op de verbetering van de positie van groepen in kwetsbare situaties. Het nieuwe beleid maakt helaas van ontwikkelingssamenwerking een subsidiepot voor het Nederlandse bedrijfsleven over de rug van mensen in de moeilijkste omstandigheden.