Wat maakt dat mensen een boodschap als positief en hoopvol ervaren? Wat betekent dit voor hun betrokkenheid bij het werk van ontwikkelingsorganisaties? En welk soort communicatieboodschappen leiden op termijn tot meer trouwe donateurs? Wat betekent dit voor de beeldvorming en het draagvlak voor ontwikkelingssamenwerking? Een greep uit de onderwerpen die tijdens de Proeftuin op 25 november 2021 werden aangekaart. Centraal stond de verbondenheid tussen communicatieboodschappen, de engagement met donateurs en fondsenweving. Met maar liefst 4 sprekers en 43 deelnemers was het een ârijke proeftuinâ om met elkaar uit te wisselen en van elkaar te leren.
Onderzoek Positieve wegen naar betrokkenheidÂ
Mediawetenschapper Mirjam Vossen ging in op de resultaten van de Partos Onderzoeksproeftuin âPositieve wegen naar betrokkenheidâ uit 2020. Het onderzoek vertrok vanuit de discussie over het gebruik van ânegatieveâ en âpositieveâ boodschappen om mensen te betrekken bij ontwikkelingssamenwerking. De deelnemers aan de proeftuin wilden werken met positieve, hoopvolle verhalen. Maar hoe zien die eruit? Welke elementen maakt een verhaal hoopvol? Dat was de belangrijkste vraag in dit onderzoek.
Hoopvolle boodschappen hebben een aantal kenmerken gemeen. Ze laten zien dat er nĂș al beweging en verandering is, en dat er nĂș al iets is bereikt. Ze laten zien dat mensen in ontwikkelingslanden zĂ©lf voor die verandering zorgen. Hoopvolle boodschappen gaan over transformatie en het overwinnen van moeilijkheden.
Een belangrijk kenmerk is dat hoopvolle boodschappen (veel) meer aandacht besteden aan de oplossing dan aan het probleem. Het probleem, wordt kort aangestipt, waarna het bericht verder gaat met oplossing, acties en resultaten. Omgekeerd roepen boodschappen die vooral problemen belichten vaker negatieve reacties op, zoals irritatie en hulpmoeheid. Een conclusie is dat organisaties niet hoeven te kiezen tussen âurgentie benadrukkenâ of âresultaten laten zienâ. Beiden zijn belangrijk; het is vooral de balans in het verhaal die ertoe doet.
In de Dorcas praktijk: framing & lessons learned
Dorcas deed in 2020 mee met de onderzoeksproeftuin, waarna het onderwerp framing (opnieuw) op allerlei manieren onderwerp van gesprek werd binnen de organisatie. Communicatiemedewerker Lysanne van de Kamp legde in haar presentatie uit hoe ze samen met haar collegaâs probeert om het mensbeeld en wereldbeeld van Dorcas in alle communicatie te laten terugkomen. Van podcastaflevering tot verhalenanalyse, van nieuwe identiteitsteksten tot aanvullende richtlijnen, en van publiekscampagnes tot woordgebruik… Welke sfeer zetten we neer? Wie is de âchange agentâ? Waaruit blijkt onze identiteit? Een leuke en blijvende zoektocht, waar het laatste woord zeker nog niet over gezegd is! In Lysanne haar presentatie lees je hoe ze deze zoektocht vormgeven, wat geleerde lessen zijn en met welke uitdagingen ze te maken hebben.
Impactgerichte fondsenwerving bij Wilde GanzenÂ
Wilde Ganzen maakte een aantal jaar terug een branding slag, waarbij een warme, heldere en motiverende tone of voice centraal staat. Dit betekent echter niet dat de realiteit mooier gemaakt wordt dan dat deze is. âWe benoemen problemen en beschrijven schrijnende situaties indien nodig om urgentie duidelijk te makenâ, benadrukt Fondsenwerver Ilonka Deijkers. âWel benadrukken we altijd de kracht en mogelijkheden van mensen.â Wilde Ganzen zet deze vorm van positieve communicatie in om de eigen kracht van mensen aan te tonen en aanpakkers in een gemeenschap centraal te zetten. âWe laten zeker de impact van een project zien. Zo moedigen we ook potentiĂ«le donateurs aan in plaats van te ontmoedigen: van uitzichtloosheid naar een tal van mogelijkheden, van hopeloosheid naar hoopvol en geven we terug wanneer er iets gelukt is.â
Duurzame en diverse financieringsmixÂ
Hoe kunnen organisaties communicatie en fondsenwerving het beste benaderen? Wanneer je als organisatie wilt bijdragen aan verandering dan zouden er ook drie dingen centraal moeten staan in je fondsenwerving volgens Iris van Irsel (efesai): het ethische kader waarbinnen de organisatie opereert, de mate van doelgerichtheid van je communicatie en fondsenwerving en zicht op de impact die communicatie en fondsenwerving heeft. Richt fondsenwerving zich enkel op financiële transacties of speelt inclusie ook een grote rol? Is de fondsenwerving net zo inclusief en divers als het werkveld van internationale samenwerking? Iris deelde tips om als organisatie aan te werken: ontwikkel een ethisch kader, ga aan de slag met fondsenwerving en communicatie als onderdeel van de theory of change en maak je boodschap inclusief en richt je op een divers publiek aan investeerders. Zo kan je  een engagement strategie vormgeven én zorgen voor een duurzame en gebalanceerde fondsenwervingsmix.
De ProeftuinenserieÂ
Draagvlak, betrokkenheid en beeldvorming zijn onderwerpen waar veel van onze leden zich mee bezig houden. De proeftuinenreeks biedt daarom ruimte aan iedereen die zich met communicatie en/of fondsenwerving bezighoudt en zich hierin verder wil ontwikkelen. In de proeftuinen staat het delen van ervaringen centraal, als ook het leren over aansprekende en constructieve communicatie in ontwikkelingssamenwerking. Activiteiten worden georganiseerd samen met leden en experts van binnen en buiten de sector. Volgend jaar staan in ieder geval âdraagvlak ontwikkelingssamenwerkingâ en inclusieve communicatieââ op de agenda. Wil je meedenken hierop, of heb je een idee voor een volgende Proeftuin? Neem vooral contact op met Sera Koolmees.