Kasschuif voorstel coalitiepartijen ChristenUnie, D66 en CDA
Na veel gesteggel kwamen coalitiepartijen ChristenUnie, D66 en CDA op de avond vóór het debat toch met een oplossing om de lopende ontwikkelingsbegroting te ontzien en de aangekondigde bezuiniging voor 2023 ongedaan te maken. Het voorstel is om geld dat begroot is voor de toekomst naar voren te halen met een zogenaamde kasschuif.
Dit is een belangrijke eerste stap, omdat geplande projecten op het gebied van voedselzekerheid, klimaatactie, noodhulp en andere uitdagingen in ieder geval gespaard blijven. Maar het fundamentele probleem blijft ongemoeid: in de toekomst draait het ontwikkelingsbudget nog steeds op voor oplopende asielkosten. Bovendien, door nu al toekomstige budgetten uit te geven is straks minder beschikbaar voor duurzame ontwikkeling.
Een structurele oplossing is nodig
Partos pleit daarom voor een structurele oplossing: het maximeren van de asielkosten, die betaald worden uit het ontwikkelingsbudget. Tijdens het debat riepen ook Klaver (GL), Kuiken (PvdA), Stoffer (SGP) en Azarkan (DENK) het kabinet op om de druk van de asielkosten op het ontwikkelingsbudget structureel op te lossen. Ook D66 noemde expliciet dat er een andere systematiek voor de toerekening van asielkosten aan het ontwikkelingsbudget moet komen.
Minister Kaag bood in het debat weinig ruimte om de pijn van de bezuinigingen te verlichten. Tot de Prinsjesdagbesluitvorming in augustus zei zij geen actie te zullen ondernemen en niets te kunnen toezeggen. Ze zal in augustus de optie van een kasschuif onderzoeken, maar een structurele oplossing (bijvoorbeeld een asielplafond) moet bij een toekomstige kabinetsformatie besproken worden.
Ondanks dit afwijzende antwoord dienden ChristenUnie, D66 en CDA toch hun motie in die het kabinet verzoekt de druk op het ontwikkelingsbudget in 2023 te verlichten door middel van een kasschuif.
Daarnaast kwam de SGP met een motie over het instellen van een ondergrens aan ontwikkelingsuitgaven. Dat komt min of meer op hetzelfde neer als het instellen van een asielplafond. De SGP koppelde daar echter wel de inperking van migratie aan.
Aan dit debat ging de nodige reuring vooraf
Zo riepen ruim 80 directeuren van ontwikkelingsorganisaties al op tot het terugdraaien van de bezuinigingen. Daarbovenop deden de leiders van 24 religieuze en levensbeschouwelijke organisaties, onder wie vertegenwoordigers van de Raad van Kerken, het Contactorgaan Moslims en Overheid en het Humanistisch Verbond een vergelijkbaar appèl op het kabinet. Ook kwam er een videostatement van bekende Nederlanders en een scherpe advertentie in landelijke dagbladen, die pijnlijk blootlegde dat de uiteindelijke gedupeerden van de bezuinigingen op het ontwikkelingsbudget niet zomaar naar het Malieveld kunnen komen om te demonstreren.