yellow shape
Belangenbehartiging & Beleidsbeïnvloeding Blog

Blog 6 | Inspelen op Den Haag: backstage

Veel van onze leden hebben een lobby- of politieke afdeling. Maar wat doen lobbyisten en politiek analisten in de ontwikkelingssector eigenlijk? Hoe behartigen zij de verschillende belangen? En hoe ziet een normale werkdag eruit? In deze blog geven wij antwoorden op al je vragen over lobby, politiek beïnvloeden en beleidscoherentie. Hierbij focussen we op het belang van samenwerking tussen organisaties, waardoor we samen een krachtigere stem creëren in de politiek! In deze editie: Peter Ras (Oxfam Novib).

19 oktober 2021

Zou je kort iets kunnen vertellen over je professionele achtergrond? Hoe ben je in deze sector en uiteindelijk bij Oxfam terecht gekomen?  

Ik heb hiervoor bij een mensenrechtenorganisatie gewerkt, het Burma Centrum Nederland en daar weer voor bij een milieuorganisatie. Ik werk nu sinds 2007 bij Oxfam Novib en ik heb tot 1 november de verantwoordelijkheid voor de lobby en campagnes op de financiële sector met betrekking tot maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dus het stimuleren van het verduurzamen van investeringen bij banken, bij verzekeraars en bij pensioenfondsen. Bijvoorbeeld, nogal wat banken en verzekeraars investeren in bedrijven die betrokken zijn bij controversiële wapenhandel, wapenhandel met landen waar de mensenrechten worden geschonden en waar deze wapens worden ingezet tegen de burgerbevolking. Dit gaat lijnrecht in tegen de doelstellingen van Oxfam Novib. Nu ben ik sinds kort formeel verantwoordelijk voor onze contacten met politiek Den Haag en ben ik senior beleidscoördinator internationale samenwerking. Aan mij is het om al onze politieke boodschappen richting het parlement te coördineren.  

Het Nederlandse parlement, de regering en het bedrijfsleven zijn belangrijke actoren die bij kunnen dragen aan onze doelstelling: het structureel verminderen van armoede en ongelijkheid en duurzame economische ontwikkeling die iedereen ten goede komt.

Wat maakt dat je uiteindelijk voor het lobby vak hebt gekozen? Wat spreekt je aan en wat zijn hier de uitdagingen in?

Het Nederlandse parlement, de regering en het bedrijfsleven zijn belangrijke actoren die bij kunnen dragen aan onze doelstelling: het structureel verminderen van armoede en ongelijkheid en duurzame economische ontwikkeling die iedereen ten goede komt. Op allerlei manieren heeft Nederland invloed op de wereld. Dit kan ten goede zijn, bijvoorbeeld door meer te doen tegen klimaatverandering en belastingontwijking. Maar Nederland voldoet nog lang niet aan de klimaatdoelen van Parijs, Nederlandse financiële instellingen investeren nog steeds in nare wapenbedrijven die leveren aan foute regimes en is nog steeds een belastingparadijs. Als Nederlands beleid hierop verbetert, kan dat echt iets bijdragen aan het behalen van de Duurzame Ontwikkelingsdoelen. Daar kan de politiek een hele belangrijke rol in spelen, maar daarvoor is het wel belangrijk dat de politiek actief benaderd wordt. Zorgen dat de randvoorwaarden goed zijn van je beleid, dat je goed klimaatbeleid voert, goed beleid tegen belastingontwijking, eerlijke handel, maatschappelijk verantwoord ondernemen. Alleen als dat geheel van verschillende ministeries en commissies die hiervoor verantwoordelijk zijn goed geregeld zou zijn, zou dat ertoe leiden dat we onze maximale positieve rol kunnen spelen om de Ontwikkelingsdoelen van de VN op tijd te halen.   

 

Op welke lobby-prestatie ben je trots?

Ik denk dat Oxfam Novib een hele actieve rol heeft gespeeld om de financiële sector onder druk te zetten om duurzamer beleid te voeren en duurzamer te investeren. Eerder leidde dat ertoe dat de financiële sector is opgenomen in het risicosectorenbeleid van de Nederlandse overheid, waardoor het ook werd opgenomen in het convenantenbeleid van de overheid. Daarna kwamen er convenanten voor de banken, verzekeraars en de pensioensector waar we aantoonbaar een actieve lobby voor hebben gespeeld. Die convenanten zijn een mooie eerste stap, maar er moet veel meer gebeuren.  

Ook hebben we flink gelobbyd in de Tweede Kamer om de druk op de financiële sector te verhogen rondom klimaat. Daarvoor is een initiatiefnota geschreven door een aantal fracties in de kamer. En nu is het belang van IMVO wetgeving aan bot. Er is een initiatiefwet ingediend door vier fracties. Op dit moment is niet meer de vraag óf er wetgeving moet komen op IMVO, maar hoe gaat deze wetgeving eruit zien. Dat is echt niet alleen door mijn inspanningen. Dat gaat samen met het MVO platform, NGO’s en vakbonden, maar ik denk wel dat wij er een vrij actieve rol in hebben gespeeld.   

 

Op welke manier beïnvloedt Oxfam als organisatie jouw lobbywerk? En hoe verschilt dit ten opzichte van andere organisaties?

Zonder een kwaad woord te spreken over andere organisaties, maar wat mij aanspreekt aan Oxfam Novib is het activistische karakter. Niet actie om de actie, maar we zien wel dat er een vergroting van de druk nodig is op politiek, de overheid en bedrijven. Oxfam Novib is niet een heel bange organisatie, wij durven de vinger op de zere plek te leggen. Daarnaast handelt Oxfam Novib vanuit een rechtenbenadering. Het recht op een fatsoenlijk bestaan, het recht op voldoende eten, het recht op scholing, het recht op vrije politieke oriëntatie, het recht op vrije seksuele geaardheid, etc. Dit spreekt mij erg aan. Ik maak me dus ook ontzettend kwaad als deze rechten worden geschonden.   

 

Wat zijn kernkwaliteiten van een goede lobbyist?

Feeling voor timing. Je moet een goed beeld hebben van hoe, wat, wanneer, je wie belobbyed. Wie zijn de belangrijkste lobby targets en wanneer is het juiste momentum dat politici er ook iets mee kunnen. Daarnaast is eerlijkheid naar de Kamerleden en politici die je aan het belobbyen bent belangrijk. Eerlijkheid namens wie je spreekt en wat je boodschap is. Geen verborgen agenda’s. Ook een stukje inlevingsvermogen in degene van wie je iets wil is belangrijk. Een Kamerlid wil zich profileren en een ambtenaar heeft een minister waar hij mee te dealen heeft. Dus je moet je ook bedenken: kan ik in redelijkheid een oplossingsrichting bedenken waar jij ook iets mee kunt, wat jij ook weer naar jouw achterban/fractieleider/baas of kiezers kan verkopen? En een goeie lobbyist kan zich erover heen zetten dat je niet in de schijnwerpers staat. Ik vind het niet erg om een opiniestuk te schrijven voor iemand anders, als iemand anders dat stuk dan in de krant krijgt en aandacht weet te genereren voor de goede zaak.  

Op welke manier is Partos relevant voor haar ledenorganisaties zoals Oxfam?   

Partos doet natuurlijk heel veel op verschillende gebieden voor leden. Het stimuleren van nieuwe initiatieven in ontwikkelingssamenwerking en het zorgen dat organisaties voldoen aan Nederlandse transparantierichtlijnen bijvoorbeeld. Partos heeft een actieve lobby en een lobbygroep waarin wij samenwerken. Partos komt op als brancheorganisatie voor de organisaties, maar bovenal voor de doelen waar we allemaal voor werken. Partos zet zich in voor het belang van ontwikkelingssamenwerking, het belang van coherent beleid en voor ruimte voor het maatschappelijk middenveld. Stel dat je dat allemaal niet zou doen. Dan zou je meer zien dat overheden, bedrijven en kennisinstellingen met z’n drieën samenwerken maar dat die rol van het maatschappelijk middenveld, inclusief de Zuidelijke stem, niet mee wordt genomen. Dat zou heel zonde zijn, want wie komt er anders op voor vrouwenrechten, vakbondsrechten, mensenrechtenverdedigers, milieurechten verdedigers - daar heb je het maatschappelijk middenveld echt voor nodig. En dat er een brancheorganisatie is die zich daar voor in wil spannen en de grootste gemeenschappelijke delers wil benoemen, dat is heel nuttig.   

 

Hoe kijk je aan tegen de formatie op dit moment en welke lobby-kansen zie je? 

Ik zie vier prioriteiten. De eerste is de enorme armoedeval waar mensen ook in ontwikkelingslanden in gevallen zijn het afgelopen jaar als gevolg van COVID. Dit in combinatie met dat we nog ver afstaan van het behalen van de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s) die Nederland wel zegt te steunen. De middelen voor ontwikkelingssamenwerking moeten omhoog om de SDG’s te halen. Verschillende partijen die nu ook onderhandelen hebben dit in hun verkiezingsprogramma staan, namelijk D66, ChristenUnie en CDA. Daarnaast neemt het aantal democratieën af en daarmee ook de ruimte voor het maatschappelijk middenveld. Het maatschappelijk middenveld is juist heel belangrijk als tegenkracht tegen autoritaire regimes. Het is heel erg cruciaal om die ruimte te vergroten. Dit is de tweede prioriteit. Punt drie is vanuit een bredere coherentie agenda ons richten op klimaat. Niet alleen CO2- uitstoot hier aanpakken maar ook je eerlijke aandeel bijdragen ten aanzien van klimaatfinanciering voor ontwikkelingslanden voor klimaatadaptie. Bangladesh en landen in de Sahel worden veel zwaarder getroffen door de gevolgen van klimaatverandering. En tot slot is er momentum voor maatschappelijk verantwoord ondernemen. De ChristenUnie wil hier graag een stap op zetten. Wij roepen ook CDA en D66 op om hier nu in mee te bewegen.   

 

Tot slot, zou je misschien een inspirerende plek of persoon met ons kunnen delen? Wat voor soort gesprekken hebben je gemotiveerd om uiteindelijk in de ontwikkelingssector aan de slag te gaan?

Dat waren gesprekken met vluchtelingen uit Tibet en uit Myanmar in verschillende landen. Die kwamen met heftige verhalen, maar ook met een stuk moed en doorzettingsvermogen om een nieuw leven op te bouwen. Zij deden een oproep: wees bewust van wat hier gaande is en ga het niet normaal vinden. Zet je daarvoor in waar mogelijk, dat kan via politieke druk, als het bedrijfsleven een rol speelt, voer er druk op uit. Als je iets kunt doen ten gunste van ons land en ons volk, hoe klein ook.. die oproep kwam er wel en dat inspireerde mij erg. Die gesprekken met vluchtelingen hebben mij geïnspireerd om mij in te zetten voor mensenrechten en ontwikkelingssamenwerking.