Hoe heeft je professionele achtergrond geleid tot het werken in de sector van ontwikkelingssamenwerking?
Het begon in mijn studietijd, waar ik criminologie heb gestuurd. Ik vroeg me af: Waarom doen mensen wat ze doen? Waarom belanden mensen in de criminaliteit en wat kan je daaraan doen? En eigenlijk kwam ik er vroeg in de studie achter dat het vaak mensen zijn met macht, zoals directeuren en politici, die hun macht niet altijd gebruiken om het goede te doen. De drive en het sterke rechtvaardigheidsgevoel dat ik heb, komt dus door mijn studie. Als criminoloog heb ik geleerd om een brede blik te houden.
Na mijn studie ben ik een jaar lang voorzitter geweest van Jongeren Milieu Actief, de jongerenvereniging van Milieudefensie. Daar leerde ik hoe het is om campagne te voeren en kreeg ik kennis over de grote onderwerpen van deze tijd, zoals mijnbouw en klimaat. Ik kwam in aanraking met mensen uit Afrika en Latijns-Amerika die dagelijks te maken hebben met de gevolgen van ons handelsbeleid, waarin ook het rechtvaardigheidsvraagstuk weer naar voren kwam. Nu werk ik al zes jaar bij Both Ends. Ik kijk naar Nederlands beleid en hoe dat invloed heeft op mensen in het buitenland, bijvoorbeeld in Indonesië, Mozambique en Brazilië. De eerste stap is te horen hoe zij naar handelsbeleid kijken, hoe de lokale mensenrechtensituatie verbetert kan worden, hoe we civic space kunnen vergroten, wat hun kijk is op klimaatverandering en de impact die zij daarvan ondervinden. Deze gesprekken en de input van onze buitenlandse partners neem ik weer mee naar Den Haag om bruggen te bouwen.
Wat is de reden dat je bij Both Ends bent gaan werken en hoe beïnvloed deze organisatie jouw inzet als lobbyist?
In eerste instantie kende ik Both Ends niet, laat staan het onderwerp waar ik op solliciteerde, exportkredietverzekeringen. Vanwege de gelijkwaardige relaties die Both Ends aangaat met haar samenwerkingspartners, leek het mij een supertoffe organisatie. Door samen te werken met partners, stellen wij ze in om ook lobby en advocacywerk uit te voeren in hun eigen land.
Both Ends is een platte organisatie met inspirerende mensen die breed kijken, waardoor we een goed beeld hebben van wat er in de wereld gebeurd rondom handel, voedsel, water, infrastructuur en geldstromen. Dat is ook de reden dat ik ben blijven plakken, want binnen het werk van exportkredietverzekeringen kan ik zowel naar het financiële systeem kijken, als naar mensenrechten, de lokale impact, met partners werken en contact houden met politici. Ik voel me soms het schaap met vijf poten, wat het soms uitdagend maakt, maar vooral erg leuk.
Maar het is ook wel een beetje geluk, door op het juiste moment, op de juiste plek te zijn.
Een recent succes is toch wel dat Nederland de verklaring op COP26 heeft ondertekend waarin het beloofd om eind 2022 te stoppen met investeren in fossiele energie. Kun je schetsen welk traject vanuit Both Ends heeft geleid tot dit besluit?
Een enorm belangrijk gezamenlijk succes inderdaad! Het eerste rapport dat wij schreven over de hoeveelheid steun die naar fossiele energie ging via exportkredietverzekeringen, was in 2017. De reactie daarop was dat het Parijs akkoord niet van toepassing was op exportkredietverzekeringen. Bij het tweede rapport in 2019 was de reactie meer dat het ingewikkeld was, aangezien gas een transitiebrandstof en het behoud van banen hierin ook een rol speelt. In plaats van dat we werden uitgelachen, schoot men in de verdediging, omdat ze wisten dat ze iets moesten, alleen het was nog te lastig om daadkrachtig aan te pakken.
Beetje bij beetje hebben we, door samen te werken met Zuidelijke partners, Milieudefensie, Oil Change International maar ook onderzoekers, wetenschappers en MVO Nederland, argumenten kunnen ontkrachten die nog open stonden. Ook konden we media en politiek bereiken, waardoor er in 2019 en 2020 al de eerste moties werden ingediend over dit onderwerp.
In het opbouwen van ons diverse netwerk, hebben we gericht op het verbinding maken tussen ontwikkelingssamenwerking en solidariteit, maar ook de harde kant van financiën. Daarnaast zijn we kennisgedreven waardoor we een betrouwbare partner zijn voor de overheid. Als wij een onderzoek presenteren zijn ze het zeker niet altijd met ons eens, maar ze zien wel dat wij weten waar we het over hebben.
Op COP kwam het allemaal bij elkaar: ons verhaal viel op bij de juiste mensen die toevallig ook weer met Rutte aan het praten waren en andere NGO’s met wie we contact hadden opgebouwd waren druk aan het uitoefenen op hun overheid. Daardoor kon Nederland uiteindelijk niks anders dan die verklaring ondertekenen. Maar het is ook wel een beetje geluk, door op het juiste moment, op de juiste plek te zijn.
Recent was je ook in Glasgow bij COP26. Zou je ons een inkijkje kunnen geven in hoe zo’n conferentie gaat en hoe je daar als lobbyist je werk kan doen?
De COP26 speelde zich af in een ruimte kleiner dan de RAI, in tijden van corona, waardoor het wel erg uitdagend wed op de juiste mensen te vinden. We hebben zoveel mogelijk partners die ook konden komen proberen te spreken, te updaten en geprobeerd om samen te werken. We hebben met de Nederlandse delegatie kunnen spreken en uiteindelijk zijn onze standpunten op het bordje gekomen van de klimaatgezant. Toen dit door de media werd opgepikt, begonnen Kamerleden in Den Haag zich er tegenaan te bemoeien, waardoor de druk steeds verder werd opgevoerd. We hebben geprobeerd om zoveel mogelijk mensen te spreken en argumenten of zorgen die er nog waren weg te nemen. Ook organiseerden we op dat moment een side-event waarin we samen met onderzoekers en partners uit Mozambique, Japan, Duitsland, Ghana en Amerika het probleem hebben gepresenteerd. Dit gaf een compleet plaatje van waar het stond, wat de noodzaak was, waarom het zo urgent was. De COP en het side-event duurde maar een week, maar we hadden al maanden voorbereid, waardoor ook de klimaatmars is ontstaan en we tijdens de COP met de juiste mensen konden spreken. Die klimaatmars heeft ons ook nog geholpen om de druk erop te houden gedurende het weekend, en maandag werd de knoop doorgehakt.
Met de formatie nog steeds gaande, zijn er bepaalde onderwerpen waarop je nog kansen ziet om beleid te beïnvloeden?
Wat betreft exportkredietverzekering zijn we nog zeker niet klaar. Partijen hebben een statement over exportkredietverzekeringen al ondertekend, maar er zitten nog wel wat loopholes in. De implementatie wordt heel erg belangrijk. Wij zetten in op wat nodig is volgens de klimaatwetenschap; een directe volledige stop op financiële steun voor nieuwe olie en gasprojecten. Ook bestaande infrastructuur moet worden afgebouwd. Dat is goed voor het klimaat én voor banen in Nederland en buitenland. Maar ook in Nederland zelf is nog genoeg werk te doen, aangezien Nederland nog jaarlijks 17 miljard aan fossiele subsidies uitgeeft. Daar moet de overheid nu mee stoppen. Hetzelfde geldt voor olie en gasboringen in de Waddenzee. In plaats daarvan moeten we vol inzetten op het versnellen van de energie transitie en borgen dat die op een eerlijke manier verloopt.
Je mag ook de emotionele kant van het verhaal laten zien en wat je daarin elke dag meemaakt.
Wat zijn kernkwaliteiten van een goede lobbyist in de ontwikkelingssector?
Ik denk dat voor alle lobbyisten geldt dat je in verbinding moet blijven met degene die je probeert te beïnvloeden, dat je heel erg moet werken aan je timing: wanneer probeer je wat te bereiken. We hebben er dus zes jaar over gedaan; van afgewimpeld worden tot successen behalen. Daarnaast, vertel het verhaal van de mensen die ermee te maken hebben en vanuit jezelf. Ik heb ook wel eens gezegd: wat ik nou weer heb meegemaakt in Mozambique. Dat komt veel sterker over dan dat je maar gewoon droge feiten aan het noemen bent. Je mag ook de emotionele kant van het verhaal laten zien en wat je daarin elke dag meemaakt.
Hoe zie je de rol van Partos in de sector?
Ik denk dat Partos een hele belangrijke rol speelt in het verbinden van de gezamenlijke lobby agenda. Iedereen heeft zo zijn eigen onderwerpen, Both Ends werkt bijvoorbeeld sterk op die exportkredietverzekering. Partos weet dat vaak in een groter plaatje te zetten met die focus op ontwikkelingssamenwerking en handel. Dus de verbinding tussen al die NGO’s die onder Partos vallen is een hele belangrijke, maar ook ben ik heel blij met de wekelijkse monitor. Dat helpt me ontzettend om te weten wat er nog meer speelt en hoe ik dat in een breder plaatje kan plaatsen.
Dit was deel 7 van een reeks blogs waarin we een kijkje nemen in het leven van een lobbyist! Heb je opmerkingen, vragen of wil je zelf geïnterviewd worden, neem dan contact op met Hidde, via hidde@partos.nl .